czwartek, 18 stycznia 2024 r., godz. 10:00  |  

W kwietniu 2024 roku wybierać będziemy radnych gmin, powiatów, sejmików województw, dzielnic m.st. Warszawy, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Zgodnie z treścią Ustawy z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego, kadencja samorządów upływa 30 kwietnia 2024 roku. To oznacza, że wybory samorządowe muszą odbyć się pomiędzy 31 marca a 23 kwietnia.

Kandydować na wójta, burmistrza, prezydenta miasta może obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat (kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje). Zgodnie z Kodeksem wyborczym nie ma prawa wybieralności w wyborach wójta w danej gminie osoba, która została uprzednio dwukrotnie wybrana na wójta w tej gminie. Ograniczenie będzie po raz pierwszy stosowane w wyborach samorządowych w 2029 roku.

Prawo zgłaszania kandydatów przysługuje temu komitetowi wyborczemu, który zarejestrował listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie. W każdym z tych okręgów liczba zarejestrowanych przez ten komitet kandydatów na radnych nie może być mniejsza niż liczba radnych wybieranych w tym okręgu. Wybory są powszechne, równe, bezpośrednie oraz odbywają się w głosowaniu tajnym.

Kandydat na wójta nie może jednocześnie kandydować na wójta w innej gminie. Może z kolei startować do rady gminy, ale tylko tej, w której w której kandyduje na wójta. Kandydat na wójta nie może też kandydować jednocześnie do rady powiatu i do sejmiku województwa.

Funkcji wójta nie można łączyć z funkcją wójta lub jego zastępcy w innej gminie, członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta, zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła lub senatora.

Kandydatów na wójta zgłasza się do gminnej komisji wyborczej najpóźniej w 24 dniu przed dniem wyborów do godziny 16.

Za wybranego na wójta, burmistrza, prezydenta miasta uważa się tego kandydata, który w głosowaniu otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie otrzymał więcej niż połowy ważnie oddanych głosów, czternastego dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie (tzw. II turę - w tym roku to 21 kwietnia).

W ponownym głosowaniu wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali największą liczbę ważnie oddanych głosów. W przypadku gdy więcej niż dwóch kandydatów otrzyma liczbę głosów uprawniającą do udziału w ponownym głosowaniu, o dopuszczeniu kandydata do wyborów w ponownym głosowaniu rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów otrzymał większą liczbę głosów, a jeżeli liczba tych obwodów byłaby równa – rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez gminną komisję wyborczą. W losowaniu mają prawo uczestniczenia wszyscy kandydaci lub pełnomocnicy wyborczy ich komitetów wyborczych.

Gdy w wyborach wójta, burmistrza, prezydenta w danej gminie wystartuje tylko jeden kandydat i nie uzyska więcej niż połowy ważnie oddanych głosów, wyboru wójta dokona rada gminy bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady w głosowaniu tajnym.

W powiecie brodnickim spośród urzędujących wójtów i burmistrzów chęć ponownego kandydowania na wójta zgłosili już Magdalena Golubska Gmina Zbiczno i Adam Zalewski Gmina Brodnica, a na burmistrza Jarosław Radacz Miasto Brodnica. Sytuacja jest dynamiczna i z pewnością będzie się każdego dnia uaktualniać.

Kto może głosować w wyborach samorządowych? Czynne prawo wyborcze do danej rady mają obywatele polscy, a także obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi oraz obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat, oraz stale zamieszkują na obszarze tej gminy.

Na wiosnę 2024 roku poza wyborami samorządowymi, odbędą się również wybory do Parlamentu Europejskiego. W Polsce wybranych zostanie 53 posłów do PE. Zgodnie z decyzją państw członkowskich, wybory europejskie odbędą się między 6 a 9 czerwca 2024.

---

---