wtorek, 24 marca 2015 r., godz. 09:58  |  

Od pokoleń panuje przekonanie, że spalenie trawy spowoduje szybszy i bujniejszy jej odrost. Rzeczywistość wskazuje, że wypalanie traw prowadzi do nieodwracalnych, niekorzystnych zmian w środowisku naturalnym – ziemia wyjaławia się, zahamowany zostaje bardzo pożyteczny, naturalny rozkład resztek roślinnych oraz asymilacja azotu z powietrza. Do atmosfery przedostaje się szereg związków chemicznych będących truciznami zarówno dla ludzi jak i zwierząt. Wypalanie traw jest również przyczyną wielu pożarów, które niejednokrotnie prowadzą niestety także do wypadków śmiertelnych. Rocznie w tego rodzaju zdarzeniach śmierć ponosi kilkanaście osób.

Za ponad 94% przyczyn powstania pożarów odpowiedzialny jest człowiek. Trzeba pamiętać, że po zimie trawy są wysuszone i palą się bardzo szybko. W rozprzestrzenianiu ognia pomaga także wiatr. Osoby, które wbrew logice decydują się na wypalanie traw, przekonane są, że w pełni kontrolują sytuację i w razie potrzeby, w porę zareagują. Niestety w przypadku gwałtownej zmiany kierunku wiatru, pożary bardzo często wymykają się spod kontroli i przenoszą na pobliskie lasy i zabudowania. Niejednokrotnie w takich pożarach ludzie tracą dobytek całego życia. Występuje również bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.

Wypalanie traw to także bardzo duże zagrożenie dla lasów. Z uwagi na znaczne zalesienie niektórych województw, tereny upraw rolniczych i leśnych dość często ze sobą sąsiadują, a czasami wręcz przenikają się. Ogień z nieużytków niejednokrotnie przenosi się na obszary leśne, niszcząc bezpowrotnie bezcenne drzewostany, które po pożarze odradzają się przez wiele dziesiątek lat.

Podczas pożaru powstaje także duże zadymienie, które jest szczególnie groźne dla osób przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca zdarzenia, z uwagi na możliwość zaczadzenia. Powoduje ponadto zmniejszenie widoczności na drogach, co może prowadzić do powstania groźnych w skutkach kolizji i wypadków drogowych. Od palącego się poszycia gleby, zapaleniu ulega podziemna warstwa torfu, który może zalegać nawet do kilkunastu metrów w głąb. Są to pożary długotrwałe (nawet do kilku miesięcy) i wyjątkowo trudne do ugaszenia. Ponadto, w przypadku, gdy zwykła łąka po pożarze regeneruje się przez kilka lat, to pokłady torfu potrzebują na to kilku tysięcy lat.


Wypalanie traw i wierzchniej warstwy gleby jest zakazane wieloma przepisami. Odpowiednie zapisy zawierają między innymi:

• ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 627 z późn. zm.), której art. 124 stanowi: Zakazuje się wypalania łąk pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów, natomiast art. 131 p. 12 stanowi: Kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary, podlega karze aresztu albo grzywny,
• ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 z późn. zm.), której art. 30 ust. 3 stanowi: W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:
  a) rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego,
  b) korzystania z otwartego płomienia, c) wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych,
• rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 109, poz. 719.), którego § 4 ust. 1 p. 5 stanowi: W obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie następujących czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji – rozpalanie ognia, wysypywanie gorącego popiołu i żużla lub wypalanie wierzchniej warstwy gleby i traw, w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów,
• Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 482) w art. 82 § 1 p. 1 stanowi: Kto dokonuje czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, polegających na niedozwolonym używaniu otwartego ognia, paleniu tytoniu i stosowaniu innych czynników mogących zainicjować zapłon materiałów palnych podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany. W myśl art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 zł,
• Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.) art. 163 § 1 p. 1 stanowi, że: Karą pozbawienia wolności od roku do lat 10 sankcjonuje postępowanie każdego, kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru. Kolejna sankcja, wynikająca z art. 163 § 3 Kodeksu karnego: W przypadku gdy następstwem wyżej określonego czynu jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, to kara pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Ponadto według stanowiska Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypalanie traw, nie tylko szkodliwe środowiskowo, ale przede wszystkim surowo zakazane, oprócz kar nakładanych przez uprawnione organa i sądy, skutkuje także dotkliwymi karami finansowymi nakładanymi przez Agencję w postaci zmniejszenia do 3 do 20%, a w skrajnych przypadkach nawet odebrania, należnej wysokości wszystkich rodzajów dopłat bezpośrednich za dany rok.

Statystyka powiat brodnicki

Pożary traw w 2015 roku (do dnia 23 marca br.)

• gmina Bobrowo – 2 (Wichulec),
• miasto Brodnica – 6,
• gmina Brodnica – 1 (Szabda),
• gmina Jabłonowo Pomorskie – 3 (Jabłonowo-Zamek 2, Buk Pomorski 1),
• gmina Osiek – 6 (Osiek 4, Jeziorki 1, Strzygi 1),
• gmina Świedziebnia – 3 (Okalewko 2, Zasady 1).

Jak wynika ze statystyk, liczba pożarów traw utrzymuje się na podobnym poziomie, jak w roku 2014, co oznacza, że nie uczymy się na popełnionych błędach.

Koszty każdej akcji zależne są od wielu czynników, wśród których spośród najważniejszych możemy wymienić: ilość zastępów, liczbę ratowników, czasu trwania działań, użyty sprzęt oraz zużyte środki gaśnicze. Szacunkowo można przyjąć, że każdy wyjazd do akcji związanej z pożarem trawy kosztuje od kilkuset do kilku tysięcy złotych.

Przestrzegamy przed zagrożeniami wynikającym z wypalania roślinności. Apelujemy o rozsądek! Zanim podpalisz, zastanów się czy przez bezmyślność nie narazisz życia swojego i innych.